Çağdaş Derviş ve Bilge Mütefekkir D. Mehmet Doğan

Toprakta gezen gölgeme toprak çekilince,

Günler şu heyûlâyı da er geç silecektir.

Rahmetle anılmak, ebediyyet budur amma.

Sessiz yaşadım, kim beni, nerden bilecektir?

Mehmet Akif Ersoy

        Mehmet Akif’in kendisi için söylediği bu şiir, 11 Ağustos 2024’te Ahirete irtihal eden D. Mehmet Doğan’ı anlatır nitelikte. Zira Mehmet Doğan’ın da bu şiiri çokça okuduğu belirtilmektedir. Zira o, tevazuyla yaşayan ve hakikati her daim savunan bir şairin peşinden gitmekteydi. Ayrıca ömrü boyunca mücadelesini verdiği Mehmet Akif’in şahsi özelliklerinin pek çoğunu şahsında toplamaktaydı. Bu yüzden her iki mütefekkirin müşterek yönleri pek çoktur. Allah gani gani rahmet eylesin, mekânları cennet, makamları âli olsun.

D. Mehmet Doğan abimizi ilk defa imam hatip lisesinde okurken Batılılaşma İhaneti kitabıyla duymuştum. Daha sonra ismi Büyük Türkçe Lügati ve diğer kitaplarıyla adı zihinlerimize kazandı. Millî, yerel, ahlaki ve dinî değerlere bağlılığı ve duruşuyla fikir ve düşünce dünyamızda yerini aldı. Vicahi olarak onunla ilk mülaki oluşumuz, AYBÜ İslamî İlimler Fakültesinde verdiği konferansla mümkün olmuştu. Onu ilk gördüğümde kalbinin güzelliği yüzüne yansımış kişi olarak hissetmiştim. Bilgi birikimi, hemen hemen her konuda geniş malumatı ve bunları analiz etmesi ve yorumlaması ben de çok etki bırakmıştı. Daha sonra pek çok defa karşılaşmalarımız oldu. Onunla her karşılaşmamızda aynı hissiyatı müşahede ederdim. Hacca gitmeden önce bir cuma namazından sonra yemek yemiş sohbet etmiştik. En son 2023 yılı Ekim ayında Özbekistan’a giderken havalında karşılaşmıştık. Çok yakın ve uzun birlikteliğimiz olmasa da onu şahsiyet olarak özü sözü bir, samimi, içten, güven veren, yüzünden tebessüm eksik olmayan, tevazu sahibi, halim, selim, vakarlı, sıcakkanlı, nüktedan, nezih, zarif ve nezaket sahibi biri olarak gördüm ve sevdim. Onun hakkında söylenen Büyük Türkçe Sözlük’ün yazarı, Türkçe aşığı, Türk dilinin doğru yazılması, doğru okunması ve doğru öğrenilmesi uğruna bir ömür vakfetmiş, değerli dost, yazar, kalender tabiatlı, mütebessim çehreli, derviş mizaçlı, mütevazı insan, edebiyat ve kültür dünyamızın mümtaz şahsiyetli ve başka sıfatlarla tavsif edilmesini o, fazlasıyla hak etmekte, yukarıdaki tavsifi teyit etmektedir. Bu yüzden ona olan sevgim ve muhabbetim her zaman artmış, canlı kalmış ve devam etmiştir. Her karşılaştığımızda layık olmasak da onun da bize karşı hüsnü teveccühüne mazhar olmuşuzdur. İşte bu noktada haddimizi aşmış olsak ve onu daha çok tanıyan ve bilenler daha iyisini ve güzelini onun hakkında yazsalar da, D. Mehmet Doğan abimizi bu ve sayamadığımız güzel hasletleriyle bilelim ve tanıyalım diye, onun hakkında bir şey yazmalıyım hissiyatı gönlüme düştü. Bu satırları vefatının 40. gününde kaleme almaya çalıştım. Bu meyanda D. Mehmet Doğan’ı üzerimizde bıraktığı düşüncelerle daha yakından anlamaya ve tanımaya çalışalım.

D. Mehmet Doğan  abimizin hayatına baktığımızda onun hayatında sadeliğin ve mütevazılığın devamlı hüküm sürdüğünü görmek mümkündür. Onu var eden bariz vasıfları arasında; tevazu içinde sade bir hayat sürmek, hakikati savunmak, sessiz yaşamak, kimsenin minnetini almadan şahsiyetli bir hayat sürmek, milletin ve ümmetin dertleriyle dertlenmek, yeise düşmeden azmi ayağa kaldırmak, milletimizin dilinin ve dininin mücadelesini yapmak gibi vasıfları görmek mümkündür. Giyiminden kuşamına, hayatının bütün safhalarında lüks ve şatafattan uzak sade bir hayatın hâkim olduğu müşahede edilir. Dünyalık pek çok nimet, imkân ve makam önüne serildiği hâlde veya elde etme durumu varken onları elinin tersiyle ittiği görülmektedir. Derdi makam, mevki ve dünyalık elde etmek değil, esas derdi ve davası millî, maddi, manevi değerlerine ve kültürüne bağlı nesiller yetiştirmekti. Bu yolda her anını ve zamanını değerlendirmiştir. Makam ve mevki onun için amaç değil araç olmuştur. Makam ve mevkiyi terk etmek bazı insanlar için çok zor olduğu ve bunun için mücadele ettikleri hâlde o; başkanı olduğu Türkiye Yazarlar Birliği Başkanlığını kendisi yapabilme durumu ve imkânı varken kendinden daha genç olanlara kolayca bırakmış, bu konuda örnek bir davranış sergilemişti. Onun bu tavrı dünyadan yüz çeviren, kendini Allah’a adayan derviş tavrını andırmaktaydı. Âdeta çağdaş derviş tavrıydı. “İsmindeki ‘D’ harfi, onun ‘derviş’ kimliğini vurgulamakta ve zaten bu bağlamda düşünmeyi, yazmayı ve yazarlığı ahlaki eylemlere dönüştüren, inançlı bir derviş olarak tanımlanmasına da bunu açıkça göstermektedir.

Yine D. Mehmet Doğan abimizde gördüğümüz önemli özelliklerinden biri sevgi ve muhabbet insanı olmasıdır. Mütebessim çehresiyle her zaman karşılaştığı kimselere bunu hissettirmiştir.

Yine D. Mehmet Doğan abimizde gördüğümüz bir diğer önemli özellik onun toplum ve cemiyet insanı olmasıdır. Kısacası o, toplumdaki her türlü insanın dertleri ve sıkıntılarıyla ilgilenen, onların çözümü için ne yapması gerekiyorsa onları yapmaya çalışan bir kimse idi.

Yine D. Mehmet Doğan abimizde gördüğümüz önemli özelliklerinden biri de sulh, uzlaşma ve denge insanı olmasıdır. Bunun için o içinde bulunduğu müessese, dernek ve kurumlarda insanları ayrım yapmadan olduğu gibi kabul etmiştir. Farklı düşünce ve fikirlerin önünü açmış, sentezleyip sonuç almasını bilmiştir. İnsanlar arasında çıkan problemlerin çözümünde ve fikri, siyasi, toplumsal görüşlerin uzlaştırılması noktasında her zaman itidal ve dengeyi gözetmiştir. Problemleri kavga etmeden, sükûnetle ve kendine has derinliği ve kalitesiyle çözmüştü.

Bu yazımızda D. Mehmet Doğan abimizle ilgili bazı hususları ifade etmeye çalıştık. Onların bir kısmını ifade etsek de yine de onu tam anlatabildiğimizi söyleyemeyiz. Eksikleri olacaktır.

Hâsıl-ı kelâm D. Mehmet Doğan abimiz ülkemizin yetiştirdiği önemli bir münevver ve mütefekkir,  ulu bir çınardı. O, dünya mihnetini tamamlayarak Hakk’a yürüdü, geride çok sayıda eser ve hoş bir sada bırakarak bu dünyadan göçtü. Allah rahmet eylesin, mekânı cennet, makamı âli olsun.