Sporun Bağlayıcılığı ve Kapsamı

8 Milyarı aşan dünya nüfusuna ulaştığımız bu zamanlarda insan kitlelerine ortak bir biçimde erişmek oldukça zorlaşıyor. Ekonomik sorunlar, kültürel farklılıklar gibi birçok unsur bu erişime engel teşkil etmekte. Bu kapsamda 1930 yılından itibaren düzenlenen ve çok sayıda farklı insan profilini bir arada toplamayı başarıp düzenlendiği dönemlerin ortak bir sesi olmayı başarmış bir organizasyon olan Dünya Kupası, şu anki dönemde de aynı işlevini sürdürüyor.

Geçtiğimiz kış mevsimi düzenlenen ve “İlklerin Turnuvası” olarak tarihteki yerini alan 2022 Katar Dünya Kupası da birçok güncel problemin ortaya çıktığı bir organizasyon olarak başlamıştı. Arap ve Müslüman dünyasında düzenlenen ilk Dünya Kupası apoletini alan bu turnuvanın da milyarlarca insana erişebilecek olması turnuvanın birçok mesaja ev sahipliği yapması anlamını taşıyordu.

Yeri geldiğinde sporun kapsayıcılığı adı altında bu tür organizasyonların farklı coğrafyalara taşınıp ortak bir unsur haline gelmesini isteyen kesimlerin, bu defa coğrafya ayrımı yaptığını ve kendi söylemlerine ters düştüğünü de ne yazık ki seyrettik. Kültürel farklılıkların sporun özelinde ayrışmaya neden olmayıp daha çok insanı bir araya getirmesi amacıyla Dünya Kupası düzenleyen ülkelerin kurallarını, isteklerini ve coğrafi koşullarını göz önünde bulundurmamız elzemdir. Hal böyleyken dünyanın bir ucunda normal karşılanan herhangi eylemin Katar’da normal karşılanmaması, kullanmayı çok sevdikleri “özgürlük” adı altında, hoş görülmesi gereken bir durumdu. Ancak kavramları sadece kendi istedikleri pencereden gören ve onun haricinde kabul etmeyen insanlar tarafından bu durum hoş görülmesi zor bir süreci kendileri adına başlattı.

Daha sahada top oynanmadan kendini gösteren bu gibi sorunlar turnuvanın geleceği konusunda da birçok insanı şüpheye düşürmüştü. Ne mutlu ki ilk müsabaka ile başlayan yoğun maç takvimi ve maçların aksiyonu futbolseverlerin saha içine odaklanıp organizasyonun kalitesine dikkat kesilmelerini sağladı.

Futbolun tarihi açısından; ilk Dünya Kupası’nı kazanan L. Messi, turnuvayı dördüncü bitiren sürpriz takım Fas, final maçında K. Mbappe’nin üç golüyle müsabakayı penaltılara götürmesi derken futbolseverlerin hafızalarından silinmeyecek birçok ikonik ana ev sahipliği yapılmış oldu. Eskilerin “adeta geçmişteki Dünya Kupaları’nda olduğu gibi keyif aldım” söylemleri de turnuvanın saha içerisini süsleyen bir yıldızı oldu diyebiliriz.

Yeşil sahada beklentilerin bir hayli karşılandığı Katar’da, saha dışında da birçok faaliyet yapıldı. Özellikle Fas Milli Takımının yarı finale kadar ilerlemesinin getirdiği insan popülasyonu sayesinde oldukça fazla Müslüman kitlenin turnuvanın sonuna kadar ülkede bulunduğunu belirtelim. Buradan kaynakla nüfus olarak azınlık olan Katar’ın Fas ile saha dışındaki etkileşimi sağladığını belirtmek lazım. Ülkelerinin, kültürlerinin ve dinlerinin reklamını güzel bir şekilde yapıp misafirperverlik anlamında da turistlerin bir hayli memnun bırakıldığını söyleyebiliriz. Hatta birkaç yabancı ailenin Doha’daki manevi havadan ve İslamiyet’ten oldukça etkilendikleri bu nedenle hiçbir baskı altında kalmadan Müslüman olmaya karar verdikleri de haberlere yansımıştı.

İşin özü, birçok spekülasyona maruz kalıp her anlamda akıllarda kötü bir izlenim bırakılması hayalleri kurulan Katar 2022 Dünya Kupası’nın tam aksine adeta tadı damağımızda kalan bir turnuva süreci geçirdiğine tanıklık ettik. Hem saha içerisinde takımların oluşturduğu atmosfer hem de saha dışındaki Katar’ın oluşturduğu atmosfer birçok otorite tarafından da takdir edildi. Bu organizasyon özellikle söz konusu coğrafya bağlamında oldukça fazla önyargıya sahip olan insanların bu yargılarından kurtulup çeşitli yanlış bilgilere maruz kaldıklarını anlamalarını da sağladı.

Az önce bahsettiğim insan kitlelerini ortak bir paydada buluşturmak, aynı dilin konuşulduğu barış dilinin hâkim olması hedeflenen insanları buluşturma ve bu amaçta sporun imkanlarını kullanma temeliyle başlanan bu proje en saf haliyle karşılık buldu ve amacını yerine getirmiş oldu. Bu gibi nicelerini görmek dileğiyle sonraki yazılarda görüşmek üzere, esen kalın.

Recep Tarık Arıcan