23 Mart 1876 tarihinde Diyarbakır’da doğan 25 Ekim 1924 de 48 yaşında İstanbul’da vefat eden Ziya Gökalp’ın, 1908 de başlayan yazı hayatı vefat edinceye kadar aralıksız devam etmiştir. İttihat ve Terakki’nin çok etkili şahsiyetlerinden biri olduğu için ömrünün son 15 yılında yazıp söyledikleri akis bulmuş ve etkili olmuştur. Şiir ve nesir olarak birçok esere imza atan Gökalp’in doğrudan dinî-tasavvufî konularla ilgili manzumeleri de vardır. Bunlardan biri de Oruç başlığını taşımaktadır.
22 Ekim 1908/ 26 Ramazan 1326/9 Teşrinievvel 1324 tarihli Diyarbekir gazetesinde Mehmet Ziya müstearıyla yayınlanan şiir şöyledir:
ORUÇ
Nefsimizin iyi kötü her emrine uyarken
Yılda bir ay sen gelirsin bizi irşad etmeye
Hep başlarız gönlümüze karşı cihad etmeye
Birkaç günler bu savaşta biraz güçlük duyarken
O güçlükler kolaylaşır nefsimizi yeneriz
Hayrın şerden daha kavi olduğunu deneriz
Bir insan ki karşı koyar susuzluğa açlığa
Nefsindeki arzuları alt etmeğe çalışır
Hayalinin dizginini zapt etmeğe alışır
Artık kibir, tama’ gibi bir manevi kasırga
Kayalardan muhkem olan o tineti sarsamaz
Artık vicdan cennetine İblis ayak basamaz
*
Ziya Gökalp Külliyatı I, Şiirler ve Halk Masalları, Hzn. Fevziye Abdullah Tansel, Ankara 1977, s, 242.