40 Hadis Tercümesi – 2

Mehmed Bosnevi

(İzornik-Bosna, 1601 – ?, 1651)

6. Zannû bi’l-mü’minîne hayren

“Müminler hakkında hüsn-i zanda bulununuz.”

Niyyetüñ hayr eyle her bir mü’mine ey müttakî
Tâ olasın sen dahı şer-i şerârdan mu’tekî

7. El-hayâ’u mine’l-îmâni

“Hayâ imandandır.” Buhârî, Hadis No. 77.

Cüz’-i îmândan hayâ oldı çün ey ehl-i edeb
Mü’min-i kâmil olam dirsen edeb ögren edeb

8. Hüsnü’z-zanni mine’l-îmân

“Hüsnü zan imandandır.” Ebû Davud, Hadis No. 4993. (Bu hadis, ilgili kaynakta “Hüsn-i zan ibadettir.” şeklindedir.)

Hüsn-i zann çünki îmândan dimişdür şer’-i dîn
Kalb-i sâf it gıll ü gâşdan dutma hìç kimseye kîn

9. En-nezâfetü mine’l-îmân

“Temizlik imandandır.” Aclûnî, Keşfü’l-Hafâ, C. 1, s. 341.

Olayum dirseñ eger iki cihânda bahtlu
Pâk-dâmen kalb-i hâlis ol sakın olma alu

10. Es-sabru nısfu’l-îmân

“Sabır imanın yarısıdır.” Taberânî, Mu’cemü’l-Kebir, Hadis No. 8544; Beyhakî, Şüabü’l-Îmân, Hadis No. 9266.

Nısf-ı îmân oldı çün sabr-ı musîbet ey emîn
Hem Kelâmu’llâh buyurmuşdur yuhibbü’s-sâbirîn (“Sabredenleri sever.” Âl-i İmrân Sûresi, 146. ayet.)

11. El-kanâ’atü kenzün lâ-yefnâ

“Kanaat tükenmeyen bir maldır.” Taberânî, Mu’cemü’l-Evsât, Hadis No. 496.

Eyleyen kesb-i kanâ’at olmaz ol muhtâc [u] aç
Kenzü lâ-yefnâdan aldı başına şâhâne tâc

12. El-kâsibü habîbu’llâh

“Çalışan Allah’ın sevgili kuludur.”

Dâ’imâ makdûruñı sarf eyle kıl kesb-i kemâl
Kâsibe dir çün Habîbu’llâh Habîb-i Zü’l-celâl

13. Seyyidü’l-a’mâlü el-cû

“Amellerin efendisi (en hayırlısı) açlıktır.” Sübkî, Tabakât, 4/162.

Hayrü’l-a’mâl oldı çünkim az yimek bî-ihtilâf
Mustafânuñ buyruğıdur bu kelâm sanma güzâf

14. Taâmi’l-cevâdi devâ’ün ta’âmu’l-bahîli dâ’un

 “Cömert’in yemeği şifa, cimrinin yemeği ise hastalıktır.” İmam Gazzâlî, İhyâ-i Ulûmi’d-dîn, IV, 448.

Ni’meti oldı sahînüñ çünki her derde devâ
Yime rızkını bahîlüñ kim olur derd ile dâ’

15. Es-sehiyyu fì civâri’llâhi ve ene refìkuhü

“Cömert Allah’ın komşusudur, ben de onun yoldaşıyım.”

Zî-sa’âdet aña kim bugün ola ehl-i sehâ
Yarın olur Hak civârında refîk-i Mustafâ

16. Eyyü dâ’in edvâ’ü mine’l-buhl

“Cimrilikten daha kötü bir hastalık mı vardır?”

Katı dâder bahl sen sanma bahîl handân olur
Her kişi zevk ü safâda olsa ol giryân olur

17. Min şürbi’l-mâ’e kâ’imen ibtilâhu’llâhi bi-belâ’i lâdevâ’ ü lehu

“Kim ayakta su içerse Allah onu tedavisi olmayan bir hastalıkla imtihan eder.”

Ayagın urup içenler kanda bulurlarsa mâ
Mübtelâ olur sakın bir derde kim bulmaz devâ

(Bu çalışma Zahide Efe’nin Ankara Üniversitesi DTCF’nin Türkoloji Dergisi (25, 1 (2021)nde yayımlanan MEHMED BOSNEVÎ’NİN MANZUM KIRK HADİS TERCÜMESİ adlı makalesinden istifade edilerek yayımlanmıştır.)