40 Hadis Tercümesi 3

Mehmed Bosnevi

(İzornik-Bosna, 1601 – ?, 1651)

18. İzâ lem testehî fesna’ mâ şi’te

“Utanmadıktan sonra dilediğini yap.” Buhârî, Hadis No. 3483; İbn-i Mâce, Hadis No. 4183.

Her işi işler kişi bugün olıcak bî-hayâ

“Le yebkî” (Sen ağlayacaksın) su’âl olıcak yarın ‘aceb hâli n’ola

19. Men ahdese fî-emrinâ hazâ mâ leyse minhu fehüve reddün

“Biri işimizde yeni bir şey ihdas ederse bu reddedilir.” Buhârî, Hadis No. 2697; İbn-i Mâce, Hadis No. 14.

Benüm olmadın diyü ihdâs idenler bid’ati
Ümmetimden ol degüldür oldı anlar la’neti

20. Lâ tectemi’ ümmetî ‘ale’d-dalâleti

“Ümmetim dalâlet üzere icmâ etmez/birleşmez.” İbn-i Mâce, Hadis No. 3940.

Ümmetüm olmaz didi hergiz dalâlet üzre cem’
Zî-kerâmet ümmetinüñ bu kelâmı eyle sem’

21. Men ihtekare ‘âlimen fehüve münâfikun ve mel’ûnun

“Âlimi küçük gören melun ve münafıktır.”

‘Âlimi tahkîr idenler dünyede ehl-i nifâk
Şübhesiz iki cihânda oldılar mel’ûn u ‘âk

22. En-nedemü tevbetün

“Pişmanlık tevbedir.” Ebû Davud, Hadis No. 380; İbn-i Mâce, Hadis No. 4252.

Tevbe kıl her dem günâha irmedin mevt-i belîg
Ko hevâ-yı nefsi cânuñ kalmasun zîr-i menìg (?)

23. Keffâretü’z-zünûbi en-nedâmetü

“Günahların kefareti pişmanlıktır.” Taberânî, Mu’cemü’l-Evsat, Hadis No. 3721.

Fazl-ı Hakdan dileyenler kim ola ‘afv-ı günâh
Tevbe kıl her dem günâha eyleyüp derd ile âh

24. ‘Azâbu’l-kabri mine’l-gıybeti ve’n-nemîmeti

“Kabir azabı gıybet ve söz taşımadandır.” Beyhakî, İsbâtü Azâbi’l-Kabr, Hadis No. 239.

‘Âdet itme kovcılık kimseyi gıybet eyleme
‘Hâsıl olur kabr ‘azâb bunları ‘âdet eyleme

25. Men zâre kabrì fekad vecebet lehû şefâ’atî

“Mezarımı ziyaret edene şefaatim vacip olur.” Beyhakî, Şüabü’l-Îmân, Hadis No. 9266

Her ki kabrümi ziyâret eylese didi Resûl
Vâcib olur kim şefî’ olam aña rûz-ı kabûl

26. Vecebet muhabbetu’llâhi ‘alâ men gadibe fehalime

“Kızdığında sükûnetini bozmayan kişiye Allah’ın sevgisi vacip olur. Kudâî, Müsnedü’ş-Şihâb, Hadis No. 569.

Def’ idenler gazabını hilmle magzûb olıcak
‘Afv ide Hak ‘aybını ol dahı ma’yûb olıcak

27. Ef’alu’s-sadakâti el-lisânü

“Sadakanın en güzeli dille olanıdır.” Taberânî, Mu’cemü’l-Kebîr, Hadis No. 6962; Kudâî, Müsnedü’ş-Şihâb, Hadis No. 1279.

Âdeme şîrîn-suhandan özge ihsân var mıdur
Sözi bâridde ‘aceb şefkat-i îmân var mıdur

28. Min sa’âdeti’l-mer’i en yezküra min lisâni’s-sıdki

“Kişinin saadeti dilinin doğruyu söylemesidir.” Beyhakî, Deavatü’l-Kebir, Hadis No. 19.

Çünki togru söylemek oldı sa’âdetden nişân
Sâdık ol dâ’im sözüñde olma kavlünde yalan

(Bu çalışma Zahide Efe’nin Ankara Üniversitesi DTCF’nin Türkoloji Dergisi (25, 1 (2021)nde yayımlanan MEHMED BOSNEVÎ’NİN MANZUM KIRK HADİS TERCÜMESİ adlı makalesinden istifade edilerek yayımlanmıştır.)